Digitaal netwerk DAB+ nog geen landelijke dekking

Als ik van Utrecht naar Arnhem rijd met de auto en naar NPO Radio 6 Soul&Jazz luister via DAB+, valt ergens op de Utrechtse Heuvelrug de ontvangst stil. Als ik de Gelderse vallei voorbij ben en Arnhem nader, komt Radio 6 weer terug. Tijdens de stilte kan ik overschakelen naar Arrow Classic Rock, maar ook deze zender valt regelmatig weg. Uiteraard kan ik dan nog op de FM zoeken naar een radiostation, maar Radio 6 en Arrow zenden niet uit op FM, dus die kan ik niet kiezen. Ook op andere trajecten vallen digitale zenders regelmatig weg. Soms gaat het dan om een tunnel of viaduct, maar regelmatig blijft het langer stil. Digitale radio heeft nog geen landelijke dekking.

Een mooi voorbeeld van hoe het zou moeten werken vind je in België. Als je vanaf Breda naar Antwerpen rijdt en dan via Gent naar de Franse grens, is langs het hele traject door Vlaanderen de ontvangst ongestoord. Alleen vlakbij de Nederlandse grens en in de Antwerpse Kennedytunnel valt de ontvangst weg.

De NPO weet dit natuurlijk ook en onderzoekt daarom een versnelde uitrol van een gedeelte van de zogenoemde fase 3 van zijn digitale ethernetwerk. In maart 2014 is de tweede fase ook al versneld afgerond. Tot die tijd was de publieke omroep via digitale radio enkel in de Randstad, iets ten noorden daarvan en in delen van Noord Brabant en Gelderland te ontvangen.

Sinds de afronding van fase 2 zijn de zenders van de NPO te ontvangen op veel meer plaatsen verspreid over heel Nederland. Vooral in en rond veel grotere steden is er ontvangst mogelijk. Maar er zijn nog altijd veel gebieden waar niet of nauwelijks naar de publieke zenders via DAB+ geluisterd kan worden. Met de derde fase vullen 24 steunzenders de gaten in het netwerk op. Het was oorspronkelijk de bedoeling om pas in 2017 een besluit te nemen over deze fase.

De NPO onderzoekt nu of een deel van de 24 zenders niet vervroegd kan worden toegevoegd aan het DAB+ netwerk. Hierdoor zou de ontvangst verbeteren in Zeeuws Vlaanderen, de kop van Noord Holland, het Waddengebied en in gebieden in de grensstreek met Duitsland: Noordoost Groningen, Drenthe, Gelderland en Midden Limburg. Of de overige zenders die tot fase 3 behoren, ook eerder in gebruik worden genomen, is nog niet bekend.

Hoe zit het dan met de commerciële landelijke stations? Deze zenders hebben in het najaar in korte tijd een netwerk met bereik door heel Nederland uitgerold. Je kunt op meer plaatsen via DAB+ naar commerciële radio luisteren dan naar de publieke omroep. Er zit echter wel een addertje onder het gras: ook in het landelijke netwerk van de commerciëlen zitten veel plekken waar ontvangst moeilijker of soms helemaal niet mogelijk is. Als je met de auto door het land rijdt, valt ook regelmatig de ontvangst van deze zenders weg. Opmerkelijk is bijvoorbeeld dat in Amsterdam de NPO wel een zender heeft, maar de commerciële stations niet. Dat is in de stad goed te merken, want de zenders van de commerciëlen vallen veel vaker stil dan die van de NPO.

In Nederland is digitale radio nog volop in ontwikkeling. Het zal nog wel een paar jaar duren voordat overal bereik is. Dan hebben we wel een mooie opvolger van de FM en kan iedereen genieten van de voordelen die DAB+ biedt. Alleen wanneer je met de fiets van Utrecht naar Arnhem rijdt, betwijfel ik of je midden op de Veluwe ongestoord kunt blijven luisteren naar NPO Radio 6 Soul&Jazz.

[ door Martijn Metzing, verscheen eerder op Radiodigi(taal) ]